Hoe het kan dat als je vuil op straat gooit, je strafbaar bent, maar als je ballonnen oplaat niet? De Directie Duurzaamheid heeft niet lang geleden in een brief aan een bezorgde burger daarop het volgende antwoord gegeven: “Het oplaten van ballonnen is geen milieudelict omdat de oplaters van de ballonnen niet de intentie hebben om afval te creëren. Daarom is het oplaten van ballonnen niet in strijd met de wet. En daarmee dus ook geen economisch delict.” Het is een curieuze redenering want inherent aan het oplaten van ballonnen is dat er zwerfvuil ontstaat. En dit type zwerfvuil draagt bij aan plastic soep en dierenleed.
Aangezien de regering in Europees verband verplicht is om maatregelen te nemen tegen vervuiling van onze kustwateren, kan zij ten aanzien van ballonnen niet helemaal passief blijven. Ze erkent het probleem (er spoelen steeds meer ballonresten aan op de Nederlandse kust), maar deinst terug voor duidelijke regelgeving. Het huidige beleid is er dus op gericht om het onderwerp bij gemeenten onder de aandacht te brengen. De regering hoopt dat gemeenten “massale ballonoplatingen” gaan ontmoedigen via de evenementenvergunning. Maar wanneer gemeenten onverhoopt toch massale ballonoplatingen toestaan, houdt de regering zich op afstand. Bovendien wordt door de regering nu het signaal afgegeven dat het geen enkel probleem is om ballonnen op te laten zolang dit maar niet in grote getalen tegelijk gebeurt.
Deze passieve houding is voor de Partij voor de Dieren de aanleiding geweest om 4 december een motie in te dienen waarin het kabinet wordt opgeroepen het loslaten van ballonnen actief te ontmoedigen. De regering moet, met andere woorden, het onderwerp niet alleen onder de aandacht brengen, maar zelf duidelijk gaan maken wat wel en niet toelaatbaar is.
Wanneer er geen duidelijkheid komt, zal de rechter zich moeten uitspreken. Elke keer als van te voren een ballonoplating wordt aangekondigd (zoals dat op Koningsdag door vele Oranjeverenigingen wordt gedaan), kan eenieder op grond van de Afvalstoffenverordening een handhavingsverzoek indienen gericht aan de betreffende gemeente. De uitkomst daarvan kan zijn dat het oplaten van ballonnen wel degelijk een economisch delict is.